Nieuwe Uitgave nr 170 Uit Eijsdens Verleden binnenkort beschikbaar

Op een regenachtige en winderige vrijdag 20 oktober 2023 werd door wethouder Jacobs en Henk Boersma van Stichting Eijsdens Verleden op het Veldje een informatiebord onthuld met historische gegevens over de ontwikkeling van de Veldjesweide tot de huidige woonwijk. De tekst en de illustraties op het Cortenstalen bord werd verzorgd door de Stichting Eijsdens Verleden. Uiteraard betreft het slechts een beperkte samenvatting van de informatie die werd achterhaald om de tekst te schrijven en zijn er aanzienlijk meer foto’s voorhanden. Meer informatie en foto’s over het Veldje zijn opgenomen in onze nieuwe uitgave nummer 170.

Inmiddels zijn er al meer dan tien historische informatieborden her en der in Eijsden geplaatst waaraan de stichting haar medewerking heeft verleend. Op de website van de stichting (Eijsdensverleden.nl) staan ze allemaal bij elkaar, zodat belangstellenden hun eigen route kunnen samenstellen om er eens langs te wandelen en kennis te nemen van de inhoud. De thuisblijvers kunnen de teksten lezen op de website.

Zeker vanaf 1900 nam de belangstelling toe in Eijsden om in verenigingsverband te zingen en toneel te spelen. Tot dan kon men (men waren alleen mannen!) voor muzikaal creatieve uitingen slechts terecht bij een van de beide harmonieën of bij een van de twee kerkelijke zangkoren. Het was de jeugd van Oost en Maarland die om een heel speciale reden de aanzet heeft gegeven tot de oprichting van een niet-kerkelijk zangkoor. Mede vanuit de concerttraditie van destijds (een concert omvatte muziek, zang en voordrachten) en het uit België overgenomen fenomeen van voordrachtswedstrijden, schoten ook in Eijsden de toneelverenigingen als paddenstoelen uit de grond. De animositeit tussen de beide harmonieën deed de rest. In een uitgebreid artikel worden de ontstaansperikelen uitgewerkt.

Voor de dialectliefhebbers is er weer een selectie van aansprekende woorden en woordcombinaties in het Eijsdens met de Nederlandse vertaling erbij. En uiteraard een tekening van Martin Prickaerts.

Losse nummers zijn verkrijgbaar in de winkel van Lidwine Partouns in de Kerkstraat voor slechts € 9,50 of aan te vragen via ons secretariaat. Wilt u nog meer over de geschiedenis van Eijsden en omgeving weten? Voor € 25,– per jaar kunt u al lid/abonnee worden en krijgt u jaarlijks 4 uitgaves boordevol interessante verhalen uit het recente verleden of van langer geleden. Bovendien krijgt u de twee laatste uitgaves en het boekje ‘nne koëmel vòòl cadeau (zo lang de voorraad strekt). Kijk daartoe op onze website Eijsdensverleden.nl (onder “lid worden”), of neem contact op met ons secretariaat 06-46303591 of per mail secretaris@eijsdensverleden.nl. U krijgt de uitgaves dan thuisbezorgd.

Vanaf het begin van het nieuwe jaar is weer een nieuwe foto-expositie bij het Sociaal Centrum Eijsden te zien. Deze expositie heeft als thema: ‘Oude beroepen’. Met deze expositie willen we u meer laten zien over de geschiedenis van Eijsden én kennis laten maken met Sociaal Centrum Eijsden.
De expositie is tot stand gekomen dankzij de samenwerking tussen Stichting Eijsdens Verleden en Sociaal Centrum Eijsden. U kunt de expositie vanaf heden gratis bezichtigen van maandag t/m vrijdag van 08.00 – 18.00 uur.
Naast een bezoekje aan de expositie bent u overigens altijd welkom bij Sociaal Centrum Eijsden om een kopje koffie te drinken, nieuwe mensen te leren kennen of mee te doen aan allerlei activiteiten.
We zijn van plan om de expositie met enige regelmaat aan te passen met telkens een ander thema. Heeft u suggesties en/of ideeën? Aarzel dan niet om deze met ons te delen.

Wilt u meer weten over Sociaal Centrum Eijsden? Dan verwijzen wij u graag naar onze website: www.sceijsden.nl.

 

JaarNo.Blz.TitelOmschrijving
20231693Van de redactie
20231694Eigenaren en bewoners van kasteel Oost (en Eijsden) in de 19de en 20ste eeuwH.J.M. Boersma
202316927Canadese piloot John Alexander Campbell sneuvelt in Oost (2)Eddie Lewandowski
202316934Kal plat (25) Annie Aarts-Crousen, Marlies Haenen en Pierre Jeukens
202316935De noon (dialect)

Het bestuur en de medewerkers van Stichting Eijsdens Verleden wensen u allemaal fijne Kerstdagen en ‘nne gooje roetsj ien ’t now jaor! En wat is er dan niet mooier dan een nieuwe uitgave van Uit Eijsdens Verleden voor onder de kerstboom? En dat nieuwe nummer van Uit Eijsdens Verleden (nr. 169) staat weer boordevol interessante verhalen uit uw eigen regio zoals over de eigenaren en bewoners van kasteel Eijsden en kasteel Oost in de 19de en 20ste eeuw.

Ooit waren twee verschillende adellijke families eigenaar, nadien kwamen ze in één hand.  In 1957 ging kasteel Oost over in particuliere handen, kasteel Eijsden werd in 2020 in de Stichting Kasteel Eijsden ondergebracht. De bewoningsgeschiedenis van beide kastelen is nauw met elkaar verweven. Opmerkelijk daarbij is dat beide kastelen vaak en langdurig leeg hebben gestaan, Oost wat meer dan Eijsden. Pas in het laatste kwart van de 19de eeuw kwam daar verandering in. Onder de bewoners, meestal huurders, komen we een aantal interessante personen en families tegen die allemaal een plaats hebben gekregen in deze uitgave. Dat geldt ook voor het inwonend personeel dat ten dienste stond van de adellijke dames en heren.

In Uit Eijsdens Verleden nr. 142 uit 2017 beschreef Eddie Lewandowski het trieste lot van flight officer John Alexander Campbell, die op 12 mei 1940 met zijn Hawker Hurricane vliegtuig in Oost neerstortte, nadat hij uit de lucht was geschoten door een Duitse Messerschmitt, die het luchtruim verdedigde. Campbell begeleidde met zijn vliegtuig een groep bommenwerpers van de Royal Air Force die de bruggen bij Vroenhoven en Veldwezelt moesten vernietigen. Campbell overleed ter plaatse en werd in een veldgraf begraven. Later werd het stoffelijk overschot opgegraven en herbegraven op de begraafplaats van het Britse Gemenebest (Gemenebest van Naties) op de Algemene Begraafplaats aan de Tongerseweg in Maastricht. Daar rust hij nog steeds. Intensief speurwerk van Eddie leverde een aantal nog onbekende foto’s op die in deze uitgave worden gepubliceerd met een uitgebreide toelichting.

Zoals gebruikelijk ook in deze uitgave weer een bijdrage van de werkgroep Kal plat! Een feestelijke bijdrage want de redactie van Kal Plat! bracht namelijk voor de 25ste keer een selectie van typisch Eijsdense dialectwoorden bij elkaar.

Hoofdredacteur Henk Boersma

Losse nummers zijn verkrijgbaar in de winkel van Lidwine Partouns in de Kerkstraat voor slechts € 9,50 of aan te vragen via ons secretariaat. Wilt u nog meer over de geschiedenis van Eijsden en omgeving weten? Voor € 25,– per jaar kunt u al lid/abonnee worden en krijgt u jaarlijks 4 uitgaves boordevol interessante verhalen uit het recente verleden of van langer geleden. Bovendien krijgt u de twee laatste uitgaves en het boekje ‘nne koëmel vòòl cadeau (zo lang de voorraad strekt). Kijk daartoe op onze website Eijsdensverleden.nl (onder “lid worden”), of neem contact op met ons secretariaat 06-46303591 of per mail secretaris@eijsdensverleden.nl. U krijgt de uitgaves dan thuisbezorgd.

Op vrijdag 20 oktober is door de Gemeente Eijsden-Margraten weer een nieuw infobord geplaatst. Ditmaal over de ontsluiting van ‘Het veldje’ dat begon in de 50’er jaren. De stichting Eijsdens Verleden heeft in naam Henk Boersma de getoonde teksten gemaakt. Van landbouwgebied, ingeklemd tussen Breusterstraat, Prins Hendrikstraat( Caestertstraat), Wilhelminastraat(Langstraat),  en Schoolstraat(Kattestraat) doorkruist met veldwegen en olifantenpaadjes tot een volgebouwd gebied met woningen, flats een appartementencomplex , winkel en natuurlijk als eerste bebouwing de zaal van de Koninklijke Oude Harmonie.

Loop eens langs en lees de interessante historie van dit gebied maar dat kan ook digitaal. Klik hier voor meer informatie over dit bord.
Bekijk hier alle andere informatieborden in Eijsden.

 

JaarNo.Blz.TitelOmschrijving
20231683Van de redactie
20231685Toponiemen MaarlandMiep Claessens, Marie-Anne van der Cruijs-Gilissen, Pierre Jeukens, Guy Piters, Jacques Warnier
202316817Eijsden in de Limburger Koerier van 1905Mathieu Theunissen
202316824De pastoors van de Sint-Pancratiusparochie in Mesch (correcties en aanvullingen)H.J.M. Boersma
202316826Kal plat! Annie Aarts-Crousen, Marlies Haenen en Pierre Jeukens

Bestuur en medewerkers van de Stichting Eijsdens Verleden zien terug op een
geslaagde presentatie van het vorige nummer van Uit Eijsdens Verleden dat in
zijn geheel gewijd is aan de pastoors van de Sint-Pancratiusparochie van Mesch.
Plaats van handeling was de Laathof in Mesch. In een geanimeerde setting werd
het eerste exemplaar aangeboden aan een trotse pastoor Driessens van Mesch.
Het bestuur is voornemens om de uitgave van een nieuw nummer, zeker
wanneer het een themanummer betreft, vaker een officieel tintje te geven en zo
mogelijk met een lezing te omlijsten. Verheugend is te kunnen constateren dat
ook deze uitgave van kaft tot kaft werd gelezen, inclusief de onderschriften bij de
illustraties. Tenminste wanneer de reacties die de redactie ontving daarvoor
maatgevend zijn. Zie daartoe de aanvullingen elders in deze uitgave op het
genoemde artikel.

Het hoofdartikel in dit nummer betreft het derde deel in een reeks met
beschrijvingen en verklaringen van de namen van wegen, veldnamen,
landbouwgebieden etc., zogenaamde geografische entiteiten, in de gemeente
Eijsden en de voormalige gemeente Mesch. De interne werkgroep toponiemen
van de Stichting Eijsdens Verleden heeft zich met dit onderzoek belast. Eerder
werden de gegevens gepubliceerd van Mesch in UEV nr. 140-141 (2016) en die
van Oost in UEV nr. 152 (2019). Thans ligt het resultaat voor van het onderzoek
van Maarland. Ter ondersteuning is een losliggend katern bijgevoegd met daarop
de kadastertekeningen, zodat tekst en kaart naast elkaar gelegd kunnen worden
voor een beter begrip en inzicht van de situatie. Dat alles in meerkleurendruk.
Het mag wat kosten. Helaas moeten we constateren dat inmiddels heel wat
onomkeerbare veranderingen in het landschap hebben plaatsgevonden,
waardoor een aantal van de beschreven toponiemen niet meer in het landschap
herkenbaar zijn.

(Oude) Kranten zijn een goudmijn voor het doen van lokaal historisch
onderzoek. Kleine berichtjes, verslagen van gebeurtenissen, jubilea, ongevallen,
gerechtelijke uitspraken, advertenties van verkoop van huizen, vee of bomen,
feestelijkheden, overlijdensannonces. Het scala is welhaast onuitputtelijk waar
berichten over gepubliceerd zijn. De kunst is om ze te vinden. Met behulp van het
digitaal historisch archief Delpher van de Koninklijke Bibliotheek kan men al een heel eind komen. Daarmee zijn ze de berichten echter nog niet geboekstaafd voor
breder gebruik. Het belang van deze bron werd al eerder door de Stichting
Eijsdens Verleden onderkend. Sedert 1988 worden regelmatig in UEV een
selectie van de berichten opgenomen die Eijsden (en Mesch) betreffen zoals die
in de Limburger Koerier werden gepubliceerd. De oudste berichten gaan terug tot
in 1870. Nadien vonden aanvullingen plaats tot en met 1904. In het voorliggende nummer wordt het jaar 1905 onder de loep genomen.

Gebruikelijkerwijze ook in deze uitgave een bijdrage van de werkgroep Kal plat!
Alweer aflevering 24.

Henk J.L.M. Boersma

Losse nummers zijn verkrijgbaar in de winkel van Lidwine Partouns in de Kerkstraat voor slechts € 9,50 of aan te vragen via ons secretariaat. Wilt u nog meer over de geschiedenis van Eijsden en omgeving weten? Voor € 25,– per jaar kunt u al lid/abonnee worden en krijgt u jaarlijks 4 uitgaven boordevol interessante verhalen uit het recente verleden of van langer geleden. Bovendien krijgt u de twee laatste uitgaven en het boekje ‘nne koëmel vòòl cadeau (zo lang de voorraad strekt). Kijk daartoe op onze website Eijsdensverleden.nl (onder “lid worden”), of neem contact op met ons secretariaat 06-46303591 of per mail secretaris@eijsdensverleden.nl. U krijgt de uitgaven dan thuisbezorgd.

Hie sjtaon ich, de sjötter van Sint Sebastianus
Op de plaots oe lang geleie de voëgelsjtang sjtong
Oe väöl sjötters kuënings-ier wiste te hoeële
Hie, op dis plaots ien ós dörrep
Oe-s te mie es twiehongderd jaor laank,
kos huërre rope; “sjeet dae voeëgel aof”
Hie sjtaon ich, de sjötter van Sint Sebastianus
Gruuts en in vóól ornaat, ien waer en weengd
haow ich de wach aon de aw voeëgelsjtang.Oêsje_Moarend 30 juni 2012
De Schutter
Hier sta ik dan, de schutter van Sint Sebastianus
Op dezelfde plaats waar lang geleden de vogelstang stond
Hier hebben veel schutters koningseer weten te behalen
Hier op deze plaats in ons dorp
waar je meer dan tweehonderd jaar lang
de schutters kon horen roepen: “schiet die vogel af”
Hier sta ik dan, de schutter van Sint Sebastianus
Trots als een pauw, in vol ornaat, in weer en wind
Hou ik de wacht aan de oude vogelstang. 

Schutterij Sint Sebastianus , sinds 1750.  Oost-Maarland 30 juni 2012

 

 

De lijst met bidprentjes of te wel gedachtenisprentjes/doodsprentjes  is weer ververst en uitgebreid.
Dank zij een verzamelaar hebben we weer vele bidprentjes kunnen toevoegen aan onze collectie.

Ons oudste bidprentjes bevat een overlijdensdatum in 1817 en ons nieuwste is van augustus 2023.

 

 

 

Landgoed de Waardhoff.
Een particulier eigendom in 2012 opengesteld.
Een nieuw natuurgebied van 6,5 ha in het Nationaal landschap Zuid Limburg.
Door de provincie Limburg aangemerkt als  ‘Goedgroene Natuurzone’.
Behoud en herstel van kleine landschapselementen.Archeologische site (Romeinse grafheuvel, grafveld en vuursteenwerkplaats)
Uitkijkpost rendierjagers op de Steenberg (oude steentijd ca. 12.000 jaar geleden)
Doelstelling: realiseren van een aaneengesloten natuurgebied op de Steenberg.
Vergroten van biodiversiteit en leefgebieden voor fauna en flora.
Natuureducatie voor bezoekers en (school)kinderen.
Beheerwerkzaamheden uitvoeren samen met actieve natuurliefhebbers.
Dassenburchten aanwezig. (De das is een beschermd dier).
Mooie vergezichten en rustplekken.
Locatie tv serie ‘Dagboek van een herdershond’.
Lees  hier meer over dit unieke gebied.
JaarNo.Blz.TitelOmschrijving
20231672Colofon
20231673Van de redactieHenk J.L.M. Boersma
20231675De pastoors van de Sint-Pancratiusparochie in Mesch (1178-2023)Henk J.L.M. Boersma
202316734Kal plat! Annie Aarts-Crousen, Marlies Haenen en Pierre Jeukens

Op 24 juni hebben we onze nieuwe uitgave (nr. 167) gepresenteerd in Mesch. De aanleiding hiertoe was dat onze nieuwe uitgave geheel gewijd is aan Mesch en haar pastoors. En omdat Mesch al meer dan 10 eeuwen een kerk heeft betreft het een heel rijke geschiedenis waar veel over te vertellen is. Reden voor een dubbel dik nummer dat voor het eerst in kleur is uitgebracht. Aan de levensbeschrijvingen van de pastoors, soms slechts een naam, vaker met tal van details, gaat een uitgebreide beschrijving vooraf van Mesch, de kerk en natuurlijk de patroonheilige Sint-Pancratius. Deze uitgave is rijkelijk voorzien van illustraties die het boekje tot een aantrekkelijk geheel maken.

 

Toevallig is in de eerste uitgave van Uit Eijsdens Verleden ook aandacht besteed aan de pastoors van Mesch. Dat was in oktober 1977. De toenmalige lijst van pastoors was gebaseerd op een lijst die de opeenvolgende pastoors zelf hadden aangelegd en vastgelegd in een van de kerkregisters van de parochie onder Elenchus pastorum et rectorum parochialis ecclesiae de Mesch vel Mxhaw (lijst van de pastoors en rectoren van de parochiekerk van Mesch of Mxhaw). Dit laatste [lees Mexhauw] is geen schrijffout!! Het is Waals voor Mesch. De laatste pagina’s zijn weer gereserveerd voor een mooie verzameling Eijsdense dialectwoorden.

 

Losse nummers zijn verkrijgbaar in de winkel van Lidwine Partouns in de Kerkstraat voor slechts € 9,50 of aan te vragen via ons secretariaat. Wilt u nog meer over de geschiedenis van Eijsden en omgeving weten? Voor € 25,– per jaar kunt u al lid/abonnee worden en krijgt u jaarlijks 4 uitgaves boordevol interessante verhalen uit het recente verleden of van langer geleden. Bovendien krijgt u de twee laatste uitgaves en het boekje ‘nne koëmel vòòl cadeau (zo lang de voorraad strekt). Kijk daartoe op onze website Eijsdensverleden.nl (onder “lid worden”), of neem contact op met ons secretariaat 06-46303591 of per mail secretaris@eijsdensverleden.nl. U krijgt de uitgaves dan thuisbezorgd.